3

Wat doe je als mensen je vragen om op vrijwillige basis te schrijven? Gratis te werken, dus? Een bevriende freelancer had deze bedenking: “Ik zet me graag vrijwillig in voor goede doelen, maar dan achter een toog of door stapels boterhammen te smeren of zo. Niet door iets te doen wat met mijn vak te maken heeft. Dat doe ik liever niet in mijn vrije tijd.”

Een andere vriend heeft een zaak en krijgt regelmatig de vraag om kosteloos advies of tips te geven omtrent zijn beroepsbezigheden. Hij vertelde me: “Ik denk dat veel mensen die zelf in dienstverband werken er niet bij stil staan hoe ze geld op hun rekening krijgen. Dat is door te werken. Je krijgt op je werk ook niet plots onbetaalde opdrachten om in je vrije tijd te doen…”

 

En toch…

Schrijven is nu eenmaal iets wat ik kan. Iets wat me weinig moeite kost. En ik besef dat dat voor andere mensen een echte struggle kan zijn. Dus als vrienden of familie me vragen om een sollicitatiebrief of motivatietekst te herlezen, dan doe ik dat met superveel plezier. En nee, dit is geen oproep, pretty please.

Ik hoor regelmatig creatieven klagen dat hun werk ondergewaardeerd wordt. Dat is gedeeltelijk herkenbaar, vooral bij het formuleren van opdrachten of briefings gebruiken klanten soms onbewust ietwat neerbuigende formuleringen. Denk aan ‘gewoon even snel die tekst wat herwerken’ of ‘straks rap even een visual op Facebook zetten met een tekstje bij’. Maar ik heb eerlijk gezegd weinig redenen om te klagen. Mijn klanten zijn op dat vlak reuze correct en ok. Ze waarderen mijn werk keihard en ik krijg heel veel vertrouwen en vrijheid. Mijn teksten doorlopen zelden feedbackrondes, wat wil zeggen dat ze vaak meteen goedgekeurd worden. Lucky me!

Héél af en toe krijg ik de vraag om gratis (of voor een aalmoes) te schrijven. Dat is een moeilijke beslissing. Want als je ‘ja’ zegt, dan betekent dat dat je in je vrije tijd besluit te werken. En dan moet de motivatie volledig goed zitten.

Dus ik overweeg de vraag altijd grondig en ga er alleen op in als ik er compleet kan achter staan, niet als ik weet dat ik zelf geen voldoening zal halen uit de opdracht OF eigenlijk geen tijd heb om echt goed werk af te leveren in mijn schaarse vrije tijd. Want ook bij gratis werk geldt: kwaliteit eerst!

 

LIFELESSONS

  • Doe alleen gratis werk voor vrienden en familie (behalve als ze een booming business hebben, dan moeten ze ook betalen, natuurlijk, en dat vinden ze ook maar normaal) of voor organisaties zonder geld waar je volledig achter staat EN als je weet dat je de tijd hebt om het even goed te doen als je betaalde opdrachten.
  • Voel je je er niet meer goed bij, krijg je bad vibes als je eraan begint, vervloek je de gratis opdracht? Stop er dan mee.
  • Heb je voor een betalende klant ‘overwerk’ gepresteerd, dan kan je dat wel (maar evengoed niet) laten weten, maar niet doorrekenen. Of (als er geen dringende deadline is – quasi nooit dus) je geeft aan dat je aan de tijdslimiet zit en nog wat extra tijd nodig hebt. Vaak appreciëren ze de eerlijkheid. De volgende keer kan je vast je werktijd beter inschatten. Dat lukt immers steeds beter, believe me.